Dzieci są ciekawe świata
Jak rozwijać aktywność poznawczą i twórczą? Należy stwarzać dziecku warunki do działania i poznawania. Starajmy się dawać dziecku wybór, aby mogło realizować zadania zgodne z jego zainteresowaniami. Pozwolić dziecku doświadczać, poszukiwać. Nie dawajmy dziecku od razu gotowych odpowiedzi, pozwólmy, żeby samodzielnie próbowało wymyślić odpowiedź, zachęcając dziecko do kreatywnego myślenia poprzez pytania „a Ty jak myślisz?, „co sądzisz?”, „jak Tobie się wydaje?” etc. Pani Ewa Zielińska podkreśla, że metody poszukujące rozwijają inwencję twórczą.
Aktywność poznawczą i twórczą można rozwijać między innymi poprzez zajęcia/zabawy muzyczne, plastyczne, teatralne, oraz zabawy manipulacyjne, konstrukcyjne i badawcze oraz zabawy zgodne z zainteresowaniami dziecka. Wyzwalanie aktywności poznawczej i twórczej poprzez improwizacje ruchowe, instrumentalne i śpiew ułatwia dzieciom pokonywanie nieśmiałości, sprawia, że wytwarza się wieź z innymi dziećmi. Śpiewanie ułatwia dzieciom opanowanie prawidłowej wymowy wyrazów, natomiast gra na instrumentach rozwija sprawność manualną. Wśród zabaw plastycznych wymienić można: malowanie różnymi materiałami (np. gąbką, folią bąbelkową), malowanie palcami rąk lub nóg, zabawy sensoryczne z masą solną, masą porcelanową, cieczą nienewtonowską). Zabawy teatralne mogą zawierać odgrywanie ról, zabawy z pacynkami, kukiełkami, przebieranie się w stroje, wymyślanie zakończeń historyjek i odgrywanie scenek). Zabawy konstrukcyjne mogą polegać na budowaniu (np. z klocków), i tworzeniu nowych rzeczy. Zabawy manipulacyjne służą poznawaniu przedmiotów (np. kształt, dźwięk). Zabawy badawcze z kolei służą zaspokojeniu ciekawości świata, dzieci uczą się poprzez doświadczenie. Dzięki rozwijaniu aktywności poznawczej i twórczej dziecko buduje poczucie własnej wartości, łatwiej rozwiązuje problemy, jest otwarte, spontaniczne, chłonne wiedzy, pomysłowe.
Przykładowe zabawy aktywizujące zaproponowane przez Ewę Zielińską:
- zabawa w teatr - odgrywanie scenek, wczuwanie się w role,
- dokończ zdanie – dzieci wymyślają zakończenie historii, opowiadania, zdania,
- snucie fantastycznych historii – wymyślanie przez dzieci bajki, historii, opowiadania,
- powiedz, co by było, gdyby – próbowanie przez dzieci wymyślenia jak największej ilości odpowiedzi,
- konstruowanie własnych gier planszowych – rozwija wyobraźnię i pomysłowość, uczy dzieci twórczego myślenia,
- kreatywne rysowanie – dorysowywanie elementów, przekształcanie obrazka.
My – dorośli jesteśmy tylko przewodnikami, a dziecko jest odkrywcą, zatem pozwólmy mu na eksplorację.
Karolina Kaczmarek
Literatura:
B. Dymara, Dziecko w świecie pytań [w:] Bliżej przedszkola nr 10/2010 s. 20-22.
E. Zielińska, Zabawy rozwijające aktywność twórczą dzieci w przedszkolu [w:] Bliżej przedszkola, nr 12/2012, s. 12-13.
K. Kucharska, Wyzwalanie aktywności twórczej poprzez zajęcia muzyczne, Forum Nauczycieli. Wychowanie przedszkolne, nr 5/2004, wydaw. MAC, s. 23-24.
K. Lotkowska, Twórcze myślenie u małych dzieci – jak je rozwijać? [w:] Bliżej przedszkola, nr 4/2012, s. 62.
K. Lotkowska, Kreatywność – najważniejszy talent dziecka [w:] Bliżej przedszkola, nr 4/2011 s. 18-19.